‘Duitsland gaat gewilde raket aan Oekraïne leveren’

Oorlog in Oekraïne Na maanden aarzelen lijkt de Duitse regering bereid om langeafstandsraketten aan Oekraïne te leveren. Dat zou de bezette Krim voor Rusland kwetsbaarder maken.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz tijdens een top van de NAVO-leiders in de Litouwse hoofdstad Vilnius, vorige maand.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz tijdens een top van de NAVO-leiders in de Litouwse hoofdstad Vilnius, vorige maand. Foto Yves Herman/Reuters

„De westerse angst voor een escalatie bevriest de status quo – in het voordeel van Rusland”, schreef Oleksi Makjev, de Oekraïense ambassadeur in Berlijn, vorige week op X (voorheen Twitter). „Het voorzichtige ‘niet-leveren’ verlengt de oorlog”, aldus Makejev.

Kyiv vraagt zijn bondgenoten al maanden om langeafstandsraketten, om Russische doelen ver achter de frontlinies te kunnen raken en zo het Oekraïense tegenoffensief te ondersteunen. Maar Duitsland (met de Taurus) en de Verenigde Staten (Atacms), twee potentiële leveranciers van dergelijke raketten, leverden nog niet. Ze maken zich zorgen over escalatie van de oorlog door het gebruik van de westerse raketten tegen doelen op Russisch grondgebied.

Nu lijkt er in Berlijn beweging in de zaak te komen, zo berichtte Der Spiegel vrijdag. Vers terug van vakantie laat bondskanselier Olaf Scholz (SPD) onderzoeken of de Taurus-raket aan Oekraïne geleverd zou kunnen worden, mits met een beperkt bereik. De Taurus-raket heeft oorspronkelijk een bereik van 500 kilometer. De Duitse minister van Defensie, Boris Pistorius (SPD), heeft aan de fabrikant van de Taurus opdracht gegeven om in de programmering van de kruisraket die afstand te limiteren.

Scholz wil uitsluiten dat de raket wordt ingezet op Russisch grondgebied, en toetst of de aangepaste Taurus het risico op dergelijk gebruik afdoende beperkt. Eerder was voor Scholz een voorwaarde dat de VS ook de Atacms-raket zou leveren; die voorwaarde lijkt hij te laten vallen.

Ook een Taurus met minder bereik is een krachtig wapen. Op de website van de Bundeswehr wordt het een kruisraket genoemd die „ook bunkers kraakt”. Het wapen, een soort balkvormig en op het oog log gevaarte, wordt vanuit een vliegtuig afgeschoten en treft volgens de Bundeswehr zeer nauwkeurig zijn doel.

Zwarte Zeevloot

Met de Taurus-raket zou de Oekraïense luchtmacht voor het eerst sinds de grootscheepse Russische invasie in staat zijn om overal in bezet gebied Russische doelen te raken, waaronder de Zwarte Zeevloot in Sevastopol of de Krimbrug naar het Russische vasteland. Dat kan nu alleen met drones, die de Russische bezetter gemakkelijker kan uitschakelen dan raketten. De Taurus-raketten vliegen bijzonder laag, waardoor het de luchtafweer extra moeilijk wordt gemaakt.

Lees ook: Duitsland worstelt met zijn nieuwe rol na de inval in Oekraïne

Kyiv kreeg in de loop van de tijd in verschillende stappen steeds zwaardere wapens van zijn westerse bondgenoten. Duitsland, dat in de maand voor de Russische inval in Oekraïne nog trots verkondigde dat het vijfduizend helmen zou leveren aan Oekraïne, is inmiddels uitgegroeid tot de belangrijkste wapenleverancier van Kyiv na de VS. Toch doet Berlijn er telkens lang over om een nieuwe stap te zetten; zo was er maandenlang debat over de leverantie van de Leopard-2 gevechtstank, nadat er eerder al uitvoerig was gedubt over de levering van het infanteriegevechtsvoertuig Marder.

In juni vorig jaar begon Washington met de levering van het artillerieraketsysteem Himars, waarmee raketten vanaf de grond over een afstand van maximaal tachtig kilometer kunnen worden afgevuurd. Daarmee werden tal van Russische doelen achter de frontlinies geraakt, waaronder troepenconcentraties, munitievoorraden, brandstofdepots en cruciale infrastructuur, zoals bruggen en spoorwegen. De inzet van Himars dwong Moskou zijn aanvoerlijnen naar de frontlinies aanzienlijk te verlengen, omdat de Russen opslagplaatsen moesten inrichten die buiten het bereik van de Amerikaanse raketten lagen, bijvoorbeeld op de Krim.

Lees ook: Oud-generaal Ben Hodges: ‘We laten het Kremlin het NAVO-beleid dicteren’

Frontlinies

In mei van dit jaar kwam daar verandering in, toen het Verenigd Koninkrijk besloot tot de levering van Storm Shadow-raketten. Deze kruisraket van Brits-Franse makelij wordt afgevuurd vanuit een gevechtsvliegtuig en heeft een maximaal bereik van zo’n 250 kilometer. Hiermee waren de Oekraïense strijdkrachten voor het eerst in staat om Russische doelen op het bezette schiereiland aan te vallen, en diep achter de frontlinies in de bezette regio’s Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson te komen. Zo werden de afgelopen weken de bruggen tussen de Krim en de bezette zuidelijke deel van het Oekraïense vasteland bestookt met Storm Shadow-raketten. Vorige maand besloot ook Frankrijk dergelijke raketten te gaan leveren, de Scalp-EG, de Franse naam voor de Storm Shadow.

De Taurus-raket wordt gemaakt door het Duitse MBDA, in samenwerking met het Zweedse Saab Bofors. De vijf meter lange raket weegt veertienhonderd kilo en vliegt met een maximumsnelheid van 0,95 mach (1.173 kilometer per uur) vlak boven de grond naar zijn doel. Duitsland zou over zeshonderd Taurus-raketten beschikken, waarvan er zo’n honderdvijftig direct inzetbaar zijn. Ook Spanje en Zuid-Korea hebben de Taurus-raket in hun wapenarsenaal.